Poreklo naziva mnogih sela je teško otkriti, dok su neka sela ime dobila po legendama koje se tiču njihovog nastanka. Pročitajte kako je selo Popučke dobilo ime, kako su stanovnici Smrdića promenili ime svog sela i još mnogo drugih zanimljivih legendi.
Porekla naziva sela je teško dokučiti, jer su nastala iz jezika, kakvim se govorilo pre XVI veka. U međuvremenu, mnogi glasovi su se promenili, reči izašle iz upotrebe ili izmenile svoje značenje, ali su se nazivi mesta zadržali.
Tako mnogi profesori koji se bave proučavanjem jezika i toponima (nazivi mesta) ističu da Obrva nema veze sa delom tela, već da je naziv nastao zato što se tu nešto obruvalo, ali i da mesto Padež, koje se nalazi nedaleko od Kruševca, nema veze sa gramatikom. Legenda kaže da je ime nastalo jer su se u njegovim šumama krili hajduci od čijih su pušaka padali Turci. Osim ovih postoji još mnogo mesta čiji su nazivi neuobičajeni.
Trudelj je selo u opštini Gornji Milanovac prema predanju je dobilo ime zbog toga što su trudne žene iz ovog sela donosile kamenje za zidanje Ostrovice.
Naziv sela Visočka Ržana (u okolini Pirota) upućuje na raž, koja odlično uspeva u ovom području. Međutim prema jednoj legendi, naziv je dobilo prema jakom vetru koji “reže” dok duva. Selo je oko 26 kilometara udaljeno od Pirota.
Valakonje je selo koje pripada opštini Boljevac u Zaječarskom okrugu. Njegov naziv vezuje se za karakterističnu vrstu drveta jove. Pretpostavlja se da Valakonje na vlaškom, u prenesenom značenju, znači dolina pod jovom.
Selo Sisevac nalazi se između Paraćina i Ćuprije, kod izvora reke Crnice. Njegov naziv povezuje se sa manastirom svetog Sisoja koji je danas obnovljen. Na osnovu starih spisa pojedini arheolozi smatraju da su na ovim prostorima ljudi živeli još u doba Rimljana. Zvanično, prvi pomen Sisevca javlja se 1389. godine kada carica Milica pominje sveštenika Sisoja koji je došao na područje Paraćina (nekada Parakinov ili Paracinov brod).
Svojim neobičnim imenima izdvaja se i selo Ba (ranije Bah). Nalazi se oko 20 kilometara od Banje Vrujci, na padinama Suvobora. Za ime sela vezuje se neobična legenda: bogat vlastelin iz doba Nemanjića počeo je odjednom da zida tri crkve: Markovu, Stepanje i Bašku crkvu (na mestu gde se danas nalazi ovo selo).
Vlastelin je jednog dana rešio da obiđe radove. Njemu se dopalo sve što je bilo urađeno u Markovoj crkvi i Stepanju, ali ne i u Bahu. Rekao je: “Ba, ba, ovde ne ide kako treba”, a zatim naredio da se posao prekine, nastojnik otpusti i radnici isplate i oteraju. Tako je, kažu, tako nastalo ime ovog sela.
Neobično ime ima i selo Gornje Gare u opštini Crna Trava. Predanje koje se prenosi o načinu nastanka imena ovog sela potiče iz vremena kada je Srbija bila pod Turcima. Priča se da su doseljenici iz Srbije došli u sukob sa njima kada su ubili nekoliko Turaka. Oni su tada poneli mali imetak, poveli belu kravicu i napustili stari zavičaj. Zaustavili su se na šumakom proplanku, posekli nešto bukove šume koja se zvala Garski Rid, pa je ovo mestašce nazvano Gornje Garine odnosno Gornje Gare.
Selo Popučke nalazi se kod Valjeva i ima oko 2.500 stanovnika. O poreklu imena ima nekoliko predanja. Po jednom, za vreme Turaka, kada su vođene borbe i dizani ustanci, poznata je bitka u dolini reke Rabas, gde je bio srušen most, pa su vojnici pokušavajući da prevaziđu ovu prepreku, postavljali svoje puške preko ruševina mosta, kako bi prešli na drugu stranu. Ime selu dato je pošto su išli po puškama.
Po drugom predanju, u ovim krajevima je živeo čovek po imenu Ivan. Jednoga dana krenuo je u lov kroz gustu, neprohodnu šumu prepunu srnama, košutama i divljači. Spazio jednu srnu koju je odmah nanišanio. Tada se pred njim stvorila vila koja mu je zabranila da puca. Ivan je nije poslušao i ona ga je oslepela. Dugo je tu stajao, dok konačno nije smogao snage da krene kući. On je uzeo svoju pušku i koristio je kao štap kako bi došao do kuće. Pošto je slepi Ivan došao kući “po pušci”, selo je dobilo ime Popučci, što se kasnije promnilo u Popučke.
Treba napomenuti da se spisak ovde ne završava. Nesvakidašnja imena imaju i Mozgovo kod Aleksinca, Vragočanica kod Valjeva, Vrmdža u podnožju Rtnja, Gornje i Donje Brijanje kod Bojnika, odnosno Leskovca, Visibaba kod Požege, Požeženo kod Velikog Gradišta, itd.
Međutim, ne ponose se svi meštani imenom sela u kojem žive. To posebno važi kada su u pitanju sela Smrdić i Zlokuće.
Selo Smrdić je 11. novembra 2005. godine promenilo ime u Izvor. Nalazi se nadomak Žitorađe, a u njemu živi oko 300 stanovnika. Selo se još od davnina zvalo Smrdić, a tako je zabeleženo i u turskim tefterima. Kako se priča, tu su postojali izvori vode koja je neprijatno mirisala, pa je po tome naselje dobilo ime.
Prema drugim navodima, ime je nastalo posle masovnog pomora konja, koje su meštani zatrpavali u veliku jamu, iz koje se širio nesnosan smrad. Ipak, meštani su uspeli da mu promene ime. Kažu da su tome najviše doprinele devojke koje su se ovde udale, ali nisu mogle da podnesu da žive u mestu takvog imena.
Zlokuće je 1993. godine dobilo ime Aleksandrovac. Nalazi se nedaleko od Negotina i ima oko 500 stanovnika. Naselje se prvi put spominje u turskim popisima 1491. odnosno 1521. godine pod nazivom Zokušan (Zlokuće).
