Proizvodnja melatonina u organizmu
Melatonin proizvodi epifiza (pinealna žlijezda)
Razmatrajući pitanje kako se proizvodi melatonin, najčešće se povezuje sa proizvodnjom epifize. Pod uticajem sunčeve svjetlosti aminokiselina triptofan u organizmu se pretvara u serotonin, koji se noću pretvara u melatonin. Posle njegove sinteze u epifizi melatonin ulazi u likvor i krv. Tako, za sve ove transformacije potrebno je barem pola sata dnevno provesti na ulici u toku dnevne svjetlosti.
Količina proizvedenog hormona u epifizi zavisi od doba dana: noću se proizvodi oko 70% melatonina u organizmu. Treba reći da proizvodnja melatonina u organizmu zavisi još i od osvjetljenja: pri prekomjernom (dnevnom) svijetlu sintezi hormona se smanjuje, pri smanjenju svjetlosti - povećava.
Aktivna proizvodnja hormona počinje oko 8 časova, a vrhunac njegove koncentracije, kada se melatonin proizvodi u velikoj količini je period posle ponoći do 4 sata ujutro. Zbog toga je veoma važno, posebno tokom ovih sati da se spava u mračnoj sobi. U organizmu odraslog čoveka svakodnevno se sintetiše oko 30 mikrograma melatonina.
Da bi se povećao nivo melatonina prirodnim putem, treba se pridržavati nekoliko važnih pravila:
- truditi sa ići na spavanje prie 12 sati noću;
- ako treba da ostanete budni posle 12 sati noću, treba da vodite računa o prigušenoj svetlosti;
- pratiti da vrieme spavanja bude dovoljno za obnavljanje snage;
- prie odlaska u krevet isključiti sve izvore svietla, navući zavese. Kada je nemoguće isključiti svietlo - koristi masku za spavanje;
- pri buđenju noću ne paliti svijetlo, već koristiti noćnu lampu.
Svojstva melatonina
Osnovna funkcija hormona melatonina je regulacija dnevnog ritma organizma čoveka. To jest zahvaljujući ovom hormonu, možemo zaspati i spavati krepkim snom.
Pri daljim i temeljnijim izučavanjem melatonina i njenog uticaja na ljudski organizam, naučnici su otkrili da ova supstanca ima druga važna i korisna svojstva za čoveka:
- obezbjeđuje efikasan rad organa endokrinog sistema,
- usporava proces starenja organizma;
- pomaže organizmu da se prilagodi na promjene vremenske zone,
- stimuliše zaštitne funkcije imunog sistema organa,
- ima antioksidantno dejstvo;
- pomaže organizmu da se bori sa stresom i sezonskom depresijom;
- reguliše rad kardiovaskularnog sistema i krvnog pritiska,
- učestvuje u radu digestivnog sistema organizma;
- Utiče na proizvodnju drugih hormona u organizmu;
- pozitivno utiče na ćelije mozga čovjeka.
Uloga melatonina u organizmu je ogromna. Pri nedostatku melatonina čovjek počinje brže da stari: akumuliraju se slobodni radikali, narušava regulacija tjelesne težine, što dovodi do gojaznosti, kod žena se povećava rizik od prijevremene menopauze, povećava se rizik od razvoja raka dojke.
|
|
Melatonin u hrani
Hormon melatonin se proizvodi u organizmu pri raznovrsnoj ishrani, koja obavezno treba da sadrže ugljene hidrate, proteine, kalcijum i vitamin B6. U nekim proizvodima ishrane, melatonin se nalazi u čistom obliku, u drugim - to su komponente neophodne za njegovu sintezu.
Govoreći o tome u kojim proivodima se sadrži melatonin u gotovom obliku, obavezno treba reći da je riječ o kukuruzu, banani, paradajzu, pirinču, šargarepi, rotkvici, smokvi, peršunu, ovsu, orahu, ječmu i suvom grožđu.
